Tướng Lâm: TQ dời giàn khoan vì trời không dung, người không tha

Đã có nhiều câu hỏi được đặt ra về nguyên nhân dẫn đến việc Trung Quốc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam sớm hơn so với thời gian trong lời tuyên bố ngang ngược của họ hồi đầu tháng 5/2014. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm - nguyên Giám đốc Học viện Hải quân Việt Nam về vấn đề này.

PV:  Thưa Chuẩn Đô đốc, theo ông nguyên nhân nào dẫn đến việc Trung Quốc di chuyển giàn khoan?

Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm: Theo tôi, không thể có đơn độc một nguyên nhân nào có thể khiến Trung Quốc di chuyển giàn khoan mà đó là kết quả của một loạt các yếu tố.

Thứ nhất, do sự đấu tranh kiên cường, quyết liệt của dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo kiên cường của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Sự kiên cường, dũng cảm, bền bỉ đấu tranh của cảnh sát biển, lực lượng kiểm ngư và những ngư dân các tỉnh ven biển.

Thứ hai là sự tỉnh táo để lên án những hành động sai trái của Trung Quốc đơn phương áp đặt những hành động phi pháp lên các nước trong khu vực có liên quan trực tiếp ở Biển Đông như Việt Nam, Philippines… Đó là những phát biểu tại Đối thoại ShangriLa 13 (năm 2014) của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, của học giả Carl Thayer, tuyên bố của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN vào tháng 5, sự đồng tình ủng hộ của dư luận thế giới….

Ba yếu tố này kết hợp lại khiến Trung Quốc phải di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Còn họ nói là giàn khoan Hải Dương 981 đã “hoàn thành nhiệm vụ” thì đó là kiểu khoa trương của họ. Xưa nay họ không bao giờ thừa nhận thất bại của họ, đặc biệt là giới lãnh đạo Trung Quốc. Họ đổi trắng thay đen trong những lời tuyên bố của họ là điều bình thường.

PV: Có ý kiến cho rằng, về đối ngoại, Trung Quốc đang phải chịu sức ép rất lớn từ dư luận quốc tế. Về đối nội, Trung Quốc cũng đang có những mâu thuẫn nội bộ và đặc biệt là đối diện với nguy cơ khủng bố ở Tân Cương. Đây rất có thể là lý do chính khiến Trung Quốc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam để giảm bớt sức ép từ một phía. Chuẩn Đô đốc đánh giá ý kiến này như thế nào?

Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm: Đây cũng là một hướng nhận định. Xét về đại cục, ý kiến này đúng và tôi đồng tình với ý kiến này. Tôi cũng phải nói thêm rằng Trung Quốc có những hành động ngang ngược, hung hăng như vậy nhưng qua những hành động đó, Trung Quốc lại bộc lộ ra điểm yếu của mình cả ở trong lòng cũng như đối với thế giới.

PV: PGS Nguyễn Chu Hồi có nói việc kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào Biển Đông chỉ là một hành động nhỏ trong chiến lược kiềm chế Biển Đông của Trung Quốc với việc làm cốt lõi là hiện thực hóa “đường lưỡi bò”. Thưa Chuẩn Đô đốc, sau khi Trung Quốc rút giàn khoan, ông có dự đoán nào về những hành động trong thời gian tới đây của Trung Quốc?

Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm: Việc làm của Trung Quốc lại do giới lãnh đạo ở Trung Nam Hải quyết định hòng thực hiện “giấc mơ Trung Hoa”. Nói chung, việc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 không phải là việc cuối cùng mà Trung Quốc ở Biển Đông mà việc cuối cùng của họ là làm thế nào phải thống trị hoàn toàn Biển Đông và quản lý vùng biển này theo ý đồ của họ. Đó mới là cái gốc của vấn đề. Vì vậy, họ sẽ có trăm phương ngàn kế để thực hiện, trong đó không chỉ có việc giàn khoan mà ngay lúc này đây, họ đang xây dựng trái phép trên đảo Gạc Ma, cấm đánh bắt cá, tuyên bố bản đồ phi pháp… Việc dự đoán là rất khó và không thể hết được nhưng vẫn phải làm để tránh bị động.

Vụ giàn khoan chỉ là một phép thử của Trung Quốc tại Biển Đông.

PV: Ông có nghĩ rằng việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào Biển Đông là để đánh lạc hướng dư luận, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng trái phép trên đảo Gạc Ma của Việt Nam?

Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm: Theo tôi, đó không phải là hành động đánh lạc hướng mà đó là hai gọng kìm được Trung Quốc triển khai cùng một lúc để nhằm mục đích hiện thực hóa “đường lưỡi bò”.

PV: Có nhiều ý kiến cho rằng việc Trung Quốc đã di chuyển giàn khoan ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam chỉ là một điểm “trống” nhỏ trong chuỗi những hành động hòng kiềm chế Biển Đông của họ. Thưa Chuẩn Đô đốc, trong thời gian tới, Việt Nam cần làm gì để củng cố sức mạnh Việt Nam?

Chuẩn Đô đốc Lê Kế Lâm: Tôi đã nói rồi, không có gì phải ngại mà không kiện Trung Quốc. Còn việc chúng ta phải làm gì để củng cố sức mạnh Việt Nam thì một câu trả lời không thể nói hết được. Nhưng chúng ta phải đánh giá lại toàn bộ: từ chiến lược vĩ mô cho đến vi mô. Lãnh đạo Nhà nước và người dân cũng cần phải ngồi đánh giá lại để cuối cùng đi đến một sự thống nhất, đồng thuận trong vấn đề đấu tranh gìn giữ chủ quyền đất nước.

Xin trân trọng cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!